Tijdens de speciale forumavond van de raad op 11 april 2017 was een eerste gedachtewisseling over het collegevoorstel over de bestuurlijke toekomst van Langedijk.

Dit voorstel was een reactie op het rapport van bureau Berenschot. In dit rapport werden een aantal harde constateringen gedaan. Gemeente Langedijk geeft structureel meer uit dan zij aan inkomsten binnen krijgt. De bestuurskracht van de gemeente is onvoldoende, met o.a. als gevolg dat dat het ambtelijk apparaat ernstig is verzwakt. Door het college was een voorstel voorbereid. Een multiple choice tussen 4 mogelijkheden:

  1. een bestuurlijke fusie (fusie van gemeenten, een college, een raad);

  2. een ambtelijke fusie (gezamenlijk ambtenarenapparaat, eigen college en raad);

  3. regiegemeente (zelfstandig, maar de belangrijkste taken uitbesteed in gezamenlijke regelingen;)

  4. zelfstandig blijven.

Gevolg van dit voorstel was een uur lang discussie hoe je op deze wijze (met voor/tegen) tot een besluit zou kunnen komen. De truc ligt er uiteindelijk in, dat als een fractie iets wil, zij met een amendement moet komen op het raadsvoorstel. Burgemeester Cornelisse en wethouder Nieuwenhuizen beantwoordden de verschillende vragen. Opmerkelijke punten uit dit vragenuurtje: wordt het nu wel of niet een onomkeerbaar besluit? (CU). Tijdens de bewonersavond werden de slotwoorden van de burgemeester uitgelegd als zijnde dat er bij de verkiezingen nog van alles mogelijk was. Dit was niet de bedoeling, aldus de burgemeester. Er komt een Plan van Aanpak over de gekozen variant. Op de vraag van Kleurrijk: Is een ambtelijke fusie een opmaat naar een bestuurlijke fusie? werd door wethouder NIeuwehuizen geantwoord dat "de mogelijkheid met Heerhugowaard was besproken"...... GroenLinks: We worden we een bestuurlijke fusie in gerommeld.

Meningen

Na de pauze kwamen de eerste meningen. De aftrap was voor heer Duijs, Dorpsbelang. Hij neemt een eigen standpunt in en is voor zelfstandigheid. Motivatie: Gaat het zo slecht? We hebben E 340.000 meer kosten structureel voor CAO en pensioenrechten. Dit kan minder door een kleinere organisatie. Ook OZB kan omhoog "je moet bereid zijn iets meer te betalen", aldus Duijs. Mogelijke bedrijfskosten onbekend. De rest van de fractie van Dorpsbelang was bij monde van de heer Nijman voor een ambtelijke fusie. Bestuurlijk zelfstandig, maar wel met de benodigde ambtelijke versterking. Ook de VVD, bij monde van de heer Wagenaar, sprak zich uit voor een onderzoek naar ambtelijke fusie. Bestuurlijke zelfstandigheid, eigen identiteit en beleidsvrijheid waren hier de sleutelwoorden. Dit leidde weer tot de vraag -nu van HvL/D66- : Is dit geen opmaat naar een bestuurlijke fusie? En: leidt dit niet tot een spagaat bij ambtenaren die twee colleges/raden moeten bedienen die tegengestelde belangen kunnen hebben? De antwoorden blijven in de glazen bol.

Melkkoe?

Een ander geluid kwam vervolgens van de heer Schuijt van Kleurrijk Langedijk. Hij wil dat Langedijk een zelfstandige moderne gemeente blijft. Anders dreigt het doemscenario dat zwembaden gesloten worden of dat Langedijk als melkkoe wordt gebruikt door haar duurdere woningen. Een redenatie die door de PvdA en GroenLinks vakkundig als onzin werd bestempeld. Op de vraag van de VVD hoe je dan de ambtelijke organisatie wil gaan versterken, kwam geen antwoord. HvL/D66 bracht de keuze voor de bestuurlijke toekomst terug tot de vraag "vertrouwen wij de burger". Als we uitgaan van de kracht van de burger, dichtbij de burger blijven, kleinschaligheid, dan kunnen wij zelfstandig blijven. Ook het CDA is "trots op Langedijk"" en gelooft in de kracht en het bestuur. In een reactie "prijst" de heer Waal, PvdA, het optimisme van het CDA. Maar er blijven toch de vragen liggen welke investeringen nodig zijn voor de kwaliteit van het ambtelijke apparaat en verbinding met de samenleving.

Bestuurlijke fusie

GroenLinks kiest voor een bestuurlijke fusie. Belangrijk hierbij is welke garanties kunnen worden verkregen. Welke afspraken kan je van tevoren maken over de borging van identiteit van Langedijk? Bestuurlijke afspraken zijn mogelijk. Consultatie van de burger hierbij is een wettelijke rol. "Voor welke probleem zoeken we een oplossing? "is de insteek van de heer Waal van de PvdA. De basisvoorwaarden liggen bij:

  • gezonde financiële situatie (precario wordt straks weer afgeschaft)

  • bestuurskracht (geen dekking lopende zaken)

  • adequate organisatie. (op peil brengen ambtelijke organisatie).

"Geen betere keuze dan een bestuurlijke fusie" is dan ook de conclusie van de heer Waal.
Hoewel in het verkiezingsprogramma van de CU staat dat zij voor het zelfstandig blijven van Langedijk is, heeft het traject van de afgelopen 3 jaar geleid tot een wijziging van dit standpunt. Bestuurlijke fusie is de beste vorm voor aanpak van de problemen. De CU ziet geen brood in een ambtelijke fusie "het twee heren gaan dienen werkt niet".

Samenvattend

  • Voor zelfstandig blijven: 9 personen (1x Dorpsbelang, 2x CDA, 3x Kleurrijk, 3x HvL/D66).

  • Voor ambtelijke fusie: 8 (4x Dorpsbelang, 4x VVD).

  • Voor bestuurlijke fusie: 4 (2x GroenLinks, 1x PvdA, 1x CU).

De volgende stap is besluitvorming in de raad van 18 april a.s. Voorzitter mw. Swager riep op tot onderling overleg bij het opstellen van de amendementen. Geen overbodige oproep.