Op 2 november wordt door de gemeenteraad van Langedijk gesproken over de begroting voor 2006. Zoals gebruikelijk wordt de eerste termijn van de besprekingen op papier aangeleverd door de partijen in de raad. Hieronder vindt u de bijdrage die GroenLinks Langedijk heeft aangeboden.
Langedijk: een zelfbewuste gemeente
Een nieuwe burgemeester, een nieuwe gemeentesecretaris, een spetterende viering van 925-jaar Langedijk. Zo op het oog gaat het goed met Langedijk: de kleine, maar zelfbewuste landelijke gemeente tussen de grote broers Alkmaar en Heerhugowaard. De gemeenteraad die zich dit jaar niet zomaar liet aanleunen dat het voor een paar maanden per se een plaatsvervangend burgemeester nodig had en daarmee pas instemde toen de Commissaris van de Koningin ons daartoe dwong. Maar ook Alkmaar treden we zelfbewust tegemoet. Als er in de Vroonermeer – tegen de afspraken in – te hoog wordt gebouwd, stappen we desnoods naar de rechter om Alkmaar aan die afspraak te houden. Ons prachtige, landelijke Langedijk, ingeklemd tussen de historische, maar versteende stad Alkmaar en de verstedelijkende net-niet stad Heerhugowaard verdient het om op een zelfbewuste wijze in het leven te staan. Uit lijfsbehoud. De fractie van GroenLinks gaat er dan ook vanuit dat het laatste staaltje van onvervalst imperialisme van Alkmaar ook deze keer door Langedijk vakkundig de nek zal worden omgedraaid. De wijze waarop Alkmaar via de pers, en buiten Langedijk om, bekend maakte een drafbaan te gaan realiseren op ons grondgebied in de Geestmerambacht, tartte elke fatsoensnorm. Zo gaan buren niet met elkaar om. GroenLinks had graag gezien dat ook nu college en raad zich van hun strijdbare kant hadden laten zien en de plannen rond de drafbaan direct naar de prullenbak hadden verwezen. De drafbaan is te groot, trekt vooral publiek aan van buiten de regio, trekt autoverkeer aan, gaat ten koste van ‘rustige’ recreatie, gaat ten koste van de natuur en veroorzaakt bijna wekelijks een hoop herrie. Het is jammer dat de meerderheid van de raad het nog nodig vond een onderzoek te doen naar de voor- en nadelen. GroenLinks had liever nu al een zelfbewust ‘nee’ van ons college en onze raad gehoord. Heeft het college al nadere informatie over de drafbaan?
Van de strijdbaarheid en de ‘schwung’ die het college in de beginperiode nog wel eens een enkele keer ten toon spreidde vindt GroenLinks de laatste tijd helaas niet zo veel meer terug. De houding tegenover de drafbaan is daarvoor illustratief. College en Raad (met uitzondering van de PvdA en de heer Vroegop) stralen in woord en gebaar weinig enthousiasme uit voor de drafbaan, maar durven of willen niet nu al duidelijk stelling te nemen. En dus kiezen college en de meerderheid van de raad voor een onderzoek, wat onduidelijkheid schept richting de bevolking, maar waardoor er nu geen heldere keuze gemaakt hoeft te worden.
Het college als de bokser die dreigt knock-out te gaan
Dit college maakt een uitgebluste indruk en lijkt uitgeregeerd bij de presentatie van zijn laatste begroting. Van enig zelfbewustzijn is totaal geen sprake meer. Het college maakt de indruk van een bokser die op het punt staat knock-out geslagen te worden, maar de ring net voor de gong ontvlucht in de hoop in de volgende ronde een nieuwe kans te krijgen.
Een gemeente besturen kan alleen als er keuzes gemaakt worden. Ook lastige keuzes. Op geen enkele wijze lijkt de laatste programmabegroting van dit college voorafgegaan door enige inhoudelijke discussie in het college. De gemeente Langedijk wordt geconfronteerd met zeer zwaar weer. Toch worden er geen fundamentele keuzes gemaakt. Er worden geen knopen doorgehakt, het college gaat moeilijke beslissingen domweg uit de weg. Keer op keer verwijst het naar een te vormen werkgroep, bestaande uit ambtenaren, college- en raadsleden. Die werkgroep moet Langedijk redden. Die werkgroep moet voorkomen dat Langedijk onder preventief toezicht komt van de Provincie. Die werkgroep moet doen wat het college vertikt te doen: voor de komende jaren bezuinigingsposten te vinden.
Het gat van Swager
GroenLinks vindt het kwalijk dat het college nu geen stelling neemt als het gaat om fundamentele vraagstukken. Het college stelt zich op als een club technocraten zonder politieke opvatting. Het college schrijft in zijn financiële beschouwingen: “De stijgingsruimte van de ozb is wat ons betreft in ieder geval een onderwerp voor de werkgroep die zich bezig gaat houden met de noodzakelijke ombuigingen”. Wat wil het college nu eigenlijk? De ozb verhogen of niet? Het college moet in een dergelijke kwestie, die zo belangrijk is voor de portemonnee van de Langedijker, niet afwachtend aan de zijlijn staan, maar moet nu, bij deze begrotingsbehandeling met een voorstel komen. Is er discussie geweest in het college over de ozb? Wat was de uitkomst daarvan? Juist als de financiële situatie door maatregelen van de rijksoverheid zo dreigend is dat draconische maatregelen onontkoombaar zijn, zou het college het als zijn verantwoordelijkheid moeten zien de raad ofwel voor te stellen de ozb te verhogen, dan wel de raad voor te stellen de ozb niet te verhogen, maar met andere vormen van structurele lastenverzwaring of concrete bezuinigingen te komen. Met de hulp van de ambtenaren in het gemeentehuis zou het college toch in staat moeten zijn maatregelen te bedenken en op zijn gevolgen, ook voor de lange termijn, te beoordelen. Vervolgens kan de raad zijn controlerende rol vervullen door de diverse voorgestelde maatregelen op zijn beurt te beoordelen en daar eventueel alternatieve voorstellen tegenover stellen. Doordat de begroting 2006 een wankele basis heeft en in het meerjarenperspectief gaten dreigen te vallen, zal een tegenvoorstel, van welke fractie dan ook, bij deze begrotingsbehandeling hooguit dienen om het dreigende gat van Swager te vullen. In de begroting 2006 wordt structureel meer uitgegeven dan er aan structurele inkomsten tegenover staan. Met veel kunst en vliegwerk wordt de begroting met incidentele middelen sluitend gemaakt. Daarmee verschuift het college de problemen op een onverantwoorde wijze naar de toekomst. Graag horen wij van het college, maar ook van de fracties in de raad of zij het met GroenLinks eens zijn dat de begroting 2006 een wel erg wankele basis heeft.
Geen werkgroep, maar lef om te kiezen
In die situatie willen wij de raad en het college meedelen dat GroenLinks niet zal deelnemen aan welke bezuinigingswerkgroep dan ook. Aanvankelijk hadden wij onze twijfels en waren wij na lang aarzelen bereid mee te denken met het college omwille van de toekomst van Langedijk. Die bereidheid is er nu niet meer. Wij weigeren het werk te doen dat het college nalaat. De ambtenaren die het college tot zijn beschikking heeft, hadden al lang alle mogelijkheden tot bezuinigen kunnen inventariseren en de gevolgen van elke keuze kunnen aangeven. Voor 2006 is dat niet gebeurd. Voor 2007 en verder moet het college gewoon aan het werk gaan en bezuinigingsmogelijkheden gaan inventariseren. Daar heeft het college de raad niet voor nodig. Het college kan die inventarisatie vervolgens met een politiek oordeel voorleggen aan de raad, die op zijn beurt met tegenvoorstellen zal komen, waarna er in de openbaarheid een discussie plaatsvindt. GroenLinks vindt het onjuist als college en raad gezamenlijk in een werkgroep achter gesloten deuren een dergelijke discussie gaan voorbereiden. Zo’n werkwijze is ook weinig duaal. De raad is volksvertegenwoordiger. De raad moet het college controleren. Met andere woorden: de bezuinigingsdiscussie dient – goed voorbereid door het college èn (los van het college) goed voorbereid door de verschillende raadsfracties – van begin tot eind gewoon in de raadszaal plaats te vinden. Daar is geen werkgroep voor nodig, daar is lef voor nodig. Lef waaraan het aan dit college tot nu toe ontbreekt. GroenLinks roept het college op met gezwinde spoed aan de slag te gaan, bezuinigingsmogelijkheden voor de periode 2007 e.v. te inventariseren en die, met een politiek oordeel, op korte termijn voor te leggen aan de raad. De collega-raadsleden roepen wij op niet de beslotenheid van een werkgroep op te zoeken, maar met eigen voorstellen te komen – zoals het CDA al deed bij de Kadernota - en het debat over die voorstellen en de voorstellen van het college direct te laten plaatsvinden in de schijnwerpers van de raadszaal. Het is al vijf over twaalf. Nog langer wachten is rampzalig voor Langedijk. Politiek is keuzes maken. Op die inhoudelijke keuzes worden wij in maart beoordeeld, maar ook (of des te meer) op het niet-maken van keuzes. Wij horen graag een reactie op onze oproep.
GroenLinks gaat de discussie over bezuinigingen niet uit de weg. Ook niet in 2006. Zoals elk jaar laat GroenLinks ook dit jaar zien dat er wel degelijk iets te kiezen valt. Dat het wel degelijk mogelijk is te snijden in een aantal uitgavenposten en meer inkomsten te verwerven door op een enkel gebied de lasten te verzwaren. Net als elk jaar komt GroenLinks ook bij deze algemene beschouwingen met eigen voorstellen. De belangrijkste zijn:
1. Een participatieregeling voor mensen met een laag inkomen
2. Een gratis ID-kaart voor mensen met een laag inkomen
3. Opheffing van de welstandscommissie
4. Extra financiële ondersteuning van de bibliotheek
5. Een financiële impuls voor gesubsidieerde instellingen met hoge onbeïnvloedbare kosten
6. Een convenant om de veiligheid rond scholen te verbeteren
7. Een conferentie ter vergroting van de betrokkenheid van de burgers bij het bestuur
8. Een initiatiefvoorstel, inclusief verordening, ter realisering van het Burgerinitiatief.
Zoals van GroenLinks verwacht mag worden, zorgt GroenLinks voor een financiële dekking van zijn voorstellen. Wij hebben onze stofkam gehaald door de begroting van het college en de nodige posten ontdekt waarop, zonder al te veel pijn voor de burger, bezuinigd kan worden of waar inkomsten gegenereerd kunnen worden. Na de verwerking van de door ons voorgestelde nieuwe uitgaven is het zelfs mogelijk een flink bedrag terug te storten in de algemene reserves. GroenLinks wil niet wachten tot volgend jaar met het maken van keuzes. Die discussie moet nu al plaatsvinden. In bijlage 1 treft u onze Tegenbegroting 2006 aan.Wij zijn benieuwd naar de reactie van het college en de collega-raadsleden op onze voorstellen.
GroenLinks bezuinigt en boekt extra inkomsten
1. Minder stijging salarisruimte personeel
GroenLinks is van mening dat in het gemeentehuis een pas op de plaats gemaakt kan worden. Wij prijzen het college als het zich voorneemt de kosten van extern personeel omlaag te brengen. Net als het college investeren wij liever in eigen personeel dan in personeel van een bureau. Het college wil met behulp van een groeimodel over zes jaar de salarisruimte met 5 procent laten stijgen. Uiteindelijk gaat het om een extra bedrag van € 387.000. De gedachte achter dit idee spreekt ons aan. Maar wij vinden de verhoging te fors. Bovendien is het niet juist de maatregel nu te nemen, terwijl hij pas in de volgende raadsperiode in zijn volle omvang gaat werken en in zijn volle omvang op de begroting drukt. GroenLinks stelt voor die post daarom niet met 5 procent in een groeimodel te verhogen, maar met een percentage van 1 procent. Dit betekent dat GroenLinks in 2006 niet € 87.000 extra uittrekt voor personeelslasten, maar € 75.000. Waar in het collegevoorstel dit bedrag steeds met € 50.000 stijgt in de jaren daarna, is dat in het voorstel van GroenLinks niet het geval. De nieuwe raad kan bij de begroting 2007 eventueel bezien of het bedrag volstaat.
Het budget voor de inhuur van extern personeel kan, wat GroenLinks betreft, in 2006 gehalveerd worden tot € 30.000 om in 2007 volledig te verdwijnen.
GroenLinks stelt ook voor de met de raad afgesproken vacaturestop ook daadwerkelijk te hanteren in 2006. De raad heeft in september 2005 toestemming gegeven voor twee halve formatieplaatsen. Van de vijf extra formatieplaatsen in vergelijking met 2005 dienen er wat GroenLinks betreft vier niet gerealiseerd te worden. Ter illustratie treft u in bijlage 2 een overzicht van de formatie in respectievelijk 2005 en 2006.
2. Maak bouwleges kostendekkend
Waar tal van gemeenten in Nederland kostendekkendheid van de bouwleges als uitgangspunt nemen, is het in Langedijk nog steeds zo dat burgers geacht worden via de belastingen mee te betalen aan grote en kleine bouwprojecten. Een bedrag van maar liefst 300.000 euro komt ten laste van de algemene middelen. GroenLinks vindt het terecht op dat punt het profijtbeginsel te hanteren: degene die van het bouwwerk profiteert, betaalt ook de lasten. Ten slotte stelt GroenLinks voor om het onderhoud van wegen, rioleringen en openbaar groen een taakstelling op te leggen van 10 procent. In Langedijk wordt daaraan fors meer uitgegeven dan volgens een onderzoek van de Grontmij van maart 2005 nodig is.
3. In het nieuwe college werken drie wethouders 80 procent; halveer de vergoeding voor de fracties.
Ook het college van b&w en de gemeenteraad zullen wat GroenLinks betreft in 2006 moeten inleveren. Nu de Vinex-taakstelling gerealiseerd is en tegelijkertijd de ruimte voor nieuw beleid steeds kleiner wordt, zullen college en raad zich de vraag moeten stellen of het college in de nieuwe raadsperiode niet toe zou kunnen met drie wethouders die ieder 80 procent van de week werken. Maar ook de raad kan – in deze tijd, waarin wij offers van de burgers vragen – best met wat minder toe. GroenLinks stelt voor de vergoeding voor de fracties te halveren.
Uitgaven ten behoeve van de zwakste schouders in Langedijk
1. Extra ondersteuning mensen met een laag inkomen
Voor GroenLinks staat voorop dat de inwoners van Langedijk waar mogelijk ontzien worden. Bovendien staat voor GroenLinks voorop dat Langedijkers met een minimuminkomen extra ondersteund moeten worden. In deze moeilijke tijd, waarin het rijksbeleid ertoe leidt dat een bijstandsmoeder er volgens de cijfers van het NIBUD in 2006 slechts 0,3 % op vooruit gaat en een alleenstaande op bijstandsniveau er zelfs op achteruit gaat, terwijl tweeverdieners met een tweemaal modaal inkomen maar liefst 4 % bij hun al riante inkomen mogen tellen in 2006, is er iets goed mis met onze samenleving. Het aantal mensen dat wordt afgesloten van gas en elektriciteit is nog nooit zo hoog geweest. Het aantal mensen dat noodgedwongen een beroep moet doen op de schuldhulpverlening neemt hand over hand toe.
De Wet werk en bijstand maakt het voor de gemeente onmogelijk categoriale bijstand te verlenen aan mensen met een minimuminkomen die jonger zijn dan 65 jaar. Vorig jaar is op initiatief van GroenLinks door de raad voorkomen dat de categoriale bijstand voor 65-plussers en chronisch zieken goeddeels verdween. Maar ook voor mensen jonger dan 65 jaar blijkt het, zeker als ze jonge kinderen hebben, moeilijk de touwtjes aan elkaar te knopen. Veel kinderen kunnen daardoor niet lid worden van een sportclub, voor veel ouderen wordt het lidmaatschap van de bibliotheek te duur.Eenzaamheid dreigt daar waar juist meedoen met de samenleving gewenst is. GroenLinks komt daarom met het voorstel een participatieregeling in het leven te roepen voor mensen met een minimuminkomen of net daarboven. De participatieregeling houdt in dat de gemeente bijdraagt in de kosten van sociaal-culturele, educatieve en sportieve activiteiten. Dat zijn bijvoorbeeld het lidmaatschap van de bibliotheek of van een volleybalvereniging, cursusgeld, lidmaatschap van een sportclub, een abonnement op een krant, etc.. GroenLinks stelt voor de tegemoetkoming per jaar maximaal € 70 per persoon te laten zijn. In aanmerking komen gezinnen en alleenstaande ouders met inwonende kinderen in de leeftijd tot 18 jaar, en alleenstaanden vanaf 18 jaar. De daadwerkelijk gemaakte kosten moeten kunnen worden aangetoond met bonnen of andere betalingsbewijzen.
2. Gratis ID-kaart voor mensen met een laag inkomen
GroenLinks stelt daarnaast voor de kosten voor deze groep van de aanschaf of verlenging van de Nederlandse Identiteitskaart volledig te vergoeden. Waar de aanschaf van een paspoort of een rijbewijs een vrijwillig karakter heeft, is dat niet het geval met de aanschaf van de ID-kaart. Ook ouderen die nooit reizen moeten in het bezit zijn van een ID-kaart. Kinderen vanaf 14 jaar zijn verplicht er een op zak hebben. Voor een gezin met een paar opgroeiende kinderen is dat een flinke kostenpost.
3. Extra middelen voor de bibliotheek
De raad heeft afgesproken bij subsidies de 0-lijn te hanteren. Vooral voor organisaties met personeel betekent deze afspraak in de praktijk niet gelijkblijvende inkomsten, maar inkomstenachteruitgang. De bibliotheek is een instelling waarbij dat heel duidelijk speelt. De salarissen en pensioenen van hun medewerkers zijn via de CAO geregeld. Daarop heeft het bibliotheekbestuur geen enkele invloed. Het gevolg is dat de collectie van de bibliotheek verschraalt of dat de contributie fors omhoog moet. De lezer is het kind van de rekening. Die prijs wil GroenLinks niet betalen en stelt voor het bedrag in 2006 te laten stijgen met
€ 14.000. De bibliotheek ontkomt er ook dan nog niet aan de eigen inkomsten op een verantwoorde manier te verhogen.
Hier wreekt zich overigens opnieuw dat het college – ondanks toezeggingen – weigert een eigentijdse subsidieverordening aan de raad voor te leggen. Als het college dat wel gedaan had, dan had de raad zich eerder kunnen uitspreken over de oneerlijke situatie dat organisaties met veel niet-beïnvloedbare kosten, zoals personeelskosten, op geen enkele wijze gecompenseerd worden. Hier is geen sprake van een 0-lijn, maar van een min-lijn. GroenLinks stelt voor een bedrag van € 45.000 (1,2 procent van het totaalbedrag aan subsidies) te verdelen over de subsidieontvangers die met hoge niet-beïnvloedbare kosten worden geconfronteerd.
Betrouwbaar bestuur
De burger heeft recht op een betrouwbaar gemeentebestuur. Een bestuur dat doet wat het belooft. In de discussie over de bibliotheek in Sint Pancras en in Oudkarspel hangt al meer dan een jaar een dichte mist. Een aangekondigde bezuiniging op de bibliotheek in Sint Pancras werd gevolgd door een belofte van de verantwoordelijk wethouder aan de in actie gekomen Sint Pancrassers dat de bibliotheek op hetzelfde niveau gehandhaafd zou worden. Wij herinneren ons dat de Pancrassers indertijd de raadszaal gerustgesteld verlieten: hun bieb bleef hun bieb. Ook Oudkarspel was blij, want ook daar kwam een steunpunt. Nu schrijft het college in zijn begroting: “Verder zal worden bezien hoe het bibliotheekwerk in het noordelijke en het zuidelijke gedeelte vorm zal gaan krijgen”. Wat bedoelt het college nu eigenlijk? De VVD stelde deze vraag terecht bij de technische vragen, maar het college weigert te antwoorden. Als de raad het al niet mag weten, hoe legt het college dit dan uit aan de burgers van St. Pancras en Oudkarspel? Welke keuze maakt het college? Hoe gaat het zijn belofte aan Sint Pancras en Oudkarspel waarmaken?
Welstandscommissie overbodig
GroenLinks meent dat Langedijk best zonder welstandscommissie kan. In elk geval zouden wij hierover graag de discussie met college en raad aangaan. Wij sluiten ons van harte aan bij de opvatting van Carel Weeber, voormalig hoogleraar architectonisch ontwerpen aan de TU Delft, die zich al jaren ergert aan esthetische controle, eerder ‘censuur’, die de welstandscommissies toepassen. Met hem zeggen wij: schaf de welstandscommissie af, zodat er grotere variatie en meer levendigheid ontstaat. Leg de verantwoordelijkheid bij de mensen zelf. Mits ze zich houden aan het bestemmingsplan.We hebben geen enkele reden te twijfelen aan de bereidheid rekening te houden met de omgeving. Degenen die bouwen of verbouwen hebben daar zelf immers alle belang bij. De gedetailleerde en subjectieve bemoeienis van de welstandscommissie past naar het idee van GroenLinks niet meer in deze tijd. Wij zijn benieuwd naar de reactie van college en raad.
De veiligheid rond scholen
De aanpak van de verkeersveiligheid is niet het beste onderdeel van het collegebeleid in de afgelopen jaren. Wat ons steeds meer zorgen baart is de veiligheid rond scholen. Het wordt er steeds drukker en gevaarlijker. Wij houden ons hart vast. Er rijdt vrachtverkeer. Er is gewoon autoverkeer van wijkbewoners die naar hun werk gaan. En dan zijn er ook nog de vele ouders die hun kinderen met de auto naar school brengen. En waarom brengen ze hun kinderen met de auto naar school? Omdat fietsen of lopen te gevaarlijk geworden is. Vanwege de vele auto’s. Een vicieuze cirkel, waarvoor de raad het college vorig jaar via een motie van GroenLinks het college gevraagd heeft zijn verantwoordelijkheid te nemen. Met die motie heeft de raad het college gevraagd samen met de scholen en de politie te komen tot een convenant Veilige-Schoolomgeving. Dat convenant bevat een pakket maatregelen om de veiligheid rondom een school – schoolomgeving en routes naar school – te verbeteren. Een onderdeel van dat pakket zouden verkeerslessen kunnen zijn, waarbij in de klas speciaal aandacht besteed wordt aan de verkeerssituatie rondom de school. Ongetwijfeld hebben de leerkrachten en de ouders nog tal van andere ideeën om de veiligheid te verbeteren. We vragen het college na overleg met de andere participanten aan het convenant, te zorgen voor fysieke maatregelen, zoals oversteekplaatsen en een duidelijke belijning, waarmee het verkeer erop geattendeerd wordt dat het een school nadert. Elk half jaar evalueren de participanten het convenant om te zien of de gerealiseerde maatregelen werken. In verschillende gemeenten is goede ervaring opgedaan met een dergelijk convenant en ook in een bijeenkomst van dorpsgericht samenwerken is gevraagd een dergelijk convenant tot stand te brengen. Wij roepen het college op de motie van vorig jaar uit te voeren. Wij vragen het college klip en klaar aan te geven wanneer het om de tafel gaat met de scholen en de politie om afspraken te maken die per school leiden tot een convenant Veilige Schoolomgeving.
De herinrichting van de Voorburggracht in het centrumgebied is een feit. GroenLinks vindt dat een kans is gemist om hier een aantrekkelijk centrumgebied te laten ontstaan, met name voor voetgangers en fietsers. De besluitvorming over de snelheidsbeperkende maatregelen was een politieke klucht. Het gevolg is dat de plek voor de Kerk en de Kloosterhof tot een grote stenen vlakte verworden is. En dat de racebaan in zijn oude glorie hersteld is. We vragen het college de 30-kilometerbordjes, die nu vanwege een omleiding van de Westelijke Randweg op een stukje van de Voorburggracht geplaatst zijn, in dezelfde frequentie op de gehele Voorburggracht te plaatsen. Dan worden de automobilisten er elk geval aan herinnerd dat ze 30 kilometer per uur hadden moeten rijden. Hoe beoordeelt het college de nieuwe situatie?
Het Gemeentelijk Verkeer en Vervoersplan, dat enige malen door de raad is behandeld (en al jaren gebudgetteerd staat) wordt niet afgerond. Juist dit kan een bijdrage leveren aan het verkeersveilig inrichten van Langedijk. Wanneer denkt het college met een plan te komen?
Mestbeleid
Met ingang van 1 januari 2006 is het nieuwe mestbeleid van kracht. Dit kan van grote invloed zijn op natuurontwikkeling. Wordt hierop gehandhaafd?
Vanaf heden zijn landbouwsubsidies ook in te zetten voor natuurontwikkeling, teneinde het Europese plan Natuur 2000 sneller te kunnen realiseren.Wordt in het kader van dit plan overwogen landschapsbeheer door agrariërs te laten uitvoeren?
Lichtvervuiling
Met ingang van 1 april jl. is zijafscherming van verlichte tuinkassen verplicht. Dit om de invloed op natuur en (nacht)dieren te verkleinen. Hoewel dit een verbetering is, is het nog niet voldoende. In onze directe omgeving bevindt zich het kassengebied van Heerhugowaard. Wij hopen van harte dat de campagne van de Milieufederatie Noord-Holland ‘Laat het Donker Donker’ bij onze buurgemeente aanslaat en dat de altijd aanwezige oranje gloed ooit een keer zal doven. De lichtoverlast beperkt zich niet tot de gemeentegrenzen. Is het college bereid hierover met het bestuur van Heerhugowaard in overleg te treden?
Klimaatdoelstelling
Nederland beschikt na België over de meest vervuilde lucht in Europa. Het klimaat verandert, wat leidt tot drinkwatertekorten, de zeespiegel stijgt, wateroverlast, hitte. De gemeente Langedijk doet mee (net als 237 andere gemeenten) aan het BANS- (Bestuursakkoord Nieuwe Stijl) klimaatconvenant tussen rijk, gemeenten en provincie. Hierbij verplicht zij zich een bijdrage te leveren aan de vermindering van CO2 uitstoot.
Ook de lokale overheid kan een grote bijdrage leveren aan deze vermindering. Wij verwijzen hierbij naar het Klimaatactieplan van Milieudefensie en de vereniging Klimaatverbond Nederland. Met andere fracties in de raad dient GroenLinks, op initiatief van Hart voor Langedijk/D66, een motie in waarin voorgesteld wordt een integraal gemeentelijk klimaatbeleid vorm te geven en te onderzoeken welke van de 10 actiepunten van Milieudefensie en Vereniging Klimaatverbond Nederland haalbaar zijn voor Langedijk.
Betaalbaar wonen
In de Lokale Woonvisie en ook in de Regionale Woonvisie worden categorieën gebruikt om de betaalbaarheid aan te geven bij woningbouw. In Langedijk wordt gekozen voor een verdeling 20 procent categorie 1 en 20 procent categorie 2; de rest behoort tot de categorieën 3 en 4. Voor alle duidelijkheid: categorie 1 betreft woningen tot de huursubsidiegrens, voor een inkomensgroep tot € 36.000; categorie 2 gaat uit van woningen met een prijs tussen € 150.000 en € 200.000. Wij vinden dit geen betaalbare woningbouw. Samen met CDA, PvdA en Hart voor Langedijk/D66 is de afgelopen periode een woonvoorstel gemaakt. Door de wethouder is toegezegd dit te verwerken in de Lokale Woonvisie. We moeten nu constateren dat dit niet is gebeurd.
Het college wil blijkbaar voortgaan met de traditie Mayersloot, namelijk alleen bouwen voor het duurdere segment.Waar landelijk 30 procent als norm wordt gehanteerd voor betaalbare huur tot € 470, komt Langedijk niet verder dan 20 procent. GroenLinks is van mening dat minimaal 50 procent van de te bouwen woningen in de categorie 1 moet worden gerealiseerd, zolang de norm van 30 procent betaalbare huurwoningen nog niet is gerealiseerd. Gezien de dramatische woningnood onder starters en senioren en de enorme behoefte aan betaalbare woningen zal in Langedijk een inhaalslag nodig zijn om het woningbestand voor alle groepen inkomens toegankelijk te maken. Hiertoe dienen prestatieafspraken met de woningbouwverenigingen te worden gemaakt. Wanneer denkt het college deze prestatieafspraken te realiseren?
Ook dienen voorwaarden te worden gesteld aan andere projectontwikkelaars, zodat betaalbare gebouwd wordt. Is het college bereid hieraan mee te werken?
Helaas is de bouw van betaalbare seniorenwoningen in St. Pancras door de raad afgeblazen. Ondanks beloftes van alle partijen in de raad in deze periode meer te bouwen voor ouderen, is daar weinig van terecht gekomen. Op de schouders van de tegenstemmers ligt een zware verantwoordelijkheid ten aanzien van ouderen en voorzieningen in de toekomst. Die verantwoordelijkheid ligt ook bij het college, dat niet in staat bleek goede en duidelijke afspraken te maken met woningbouwvereniging Goed Wonen. Maar ook Goed Wonen heeft bepaald niet handig geopereerd.
Hoewel de VINEX-taakstelling is beëindigd, wil het college van Langedijk toch meer woningen bouwen dan is afgesproken in de Structuurvisie. Hierin staat dat vanaf 2005 gebouwd wordt voor lokale behoefte. Dit betekent volgens de landelijke norm 1 procent van het totale aantal woningen (op dit moment bijna 10.000). 100 woningen per jaar is dus voldoende om de eigen behoefte te realiseren en tot 2015 dus 1000 woningen. Echter, het college wil 1800 woningen bouwen. De noodzaak hiervoor ontbreekt. Binnen de regio Noord-Kennemerland is een behoefte van ruimt 15.000 woningen; er zijn mogelijkheden tot 18.000. Voldoende capaciteit dus. Daarbij is GroenLinks voorstander van gespreide aanvulling van het woningbestand en geen grote projecten in één keer.
In het concept Regionale Woonvisie wordt Langedijk genoemd als zoekgebied voor de regio Noord-Kennemerland. Als Castricum geen woningen kan bouwen, is Langedijk bereid dit over te nemen. Naar de mening van GroenLinks is dit in strijd met de doelstelling van de Structuurvisie, die uitgaat van bouwen voor lokale behoefte.
Waarom heeft het college, ondanks de uitdrukkelijke wens van de raad, toegezegd dat dit een mogelijkheid kon zijn?
Hoe aantrekkelijk is ons bestuur voor de burger?
Hoewel het dualisme ons enkele zegeningen heeft gebracht – de raadsdebatten zijn in elk geval spannender en minder voorgekookt dan voorheen – zijn we er onvoldoende in geslaagd de burger meer bij de politiek te betrekken. In een aantal gemeenten worden goede ervaringen opgedaan met een andere wijze van vergaderen. De marktplaats van Almere heeft – ieder op zijn eigen wijze – navolging gekregen in diverse gemeenten. Zo heeft Bunnik een werkwijze genaamd ‘Open Huis’. Om 19.00 uur begint het voorprogramma in de hal van het gemeentehuis. Er is gelegenheid tot ontmoeting en informeel overleg. Ook is er de gelegenheid voor burgers, verenigingen en organisaties een probleem aan de orde te stellen of een presentatie te houden. Om 19.30 beginnen de ‘Voorrondes’ in de raadszaal en een vergaderzaal. Deze voorrondes komen in de plaats van de commissievergaderingen. Van 21.30 tot 22.00 is er pauze met tijd voor informeel overleg in de hal, waarna om 22.00 uur het Open Huis wordt afgesloten met de raadsvergadering. Vanaf 23.00 uur is er een afsluitend drankje in de hal. Deze wijze van vergaderen is compacter, maakt een grotere en ongedwongener inbreng van burgers mogelijk en voorkomt dat de raadsvergadering een kopie is van de commissievergadering.
Castricum heeft een vergelijkbare aanpak, maar legt weer wat andere accenten. Wij stellen de raad voor een goedvoorbereide conferentie te beleggen over de voor- en nadelen van de verschillende vormen van vergaderen en besluitvorming. Bij die voorbereiding horen ook bezoeken aan gemeenten die op een nieuwe wijze, waarbij de inwoners nadrukkelijker betrokken worden, tot raadsbesluiten komen. GroenLinks stelt voor in januari een dergelijke conferentie te houden. Wellicht kan dan nog in deze raadsperiode met de vernieuwing worden begonnen.
Initiatiefvoorstel Burgerinitiatief
Enige tijd geleden heeft de raad afgesproken in Langedijk het Burgerinitiatief mogelijk te maken. GroenLinks heeft daarvoor een initiatiefvoorstel, inclusief de daarbij horende verordening, voorbereid. Welke werkwijze de raad ook zal kiezen, het burgerinitiatief kan, hoe dan ook, ingevoerd worden. Het burgerinitiatief maakt het voor burgers mogelijk onderwerpen op de raadsagenda te plaatsen. Wij stellen voor in de commissie AZF van december over het initiatiefvoorstel te spreken, waarbij elke fractie verbeteringen kan voorstellen. Besluitvorming kan dan begin 2006 plaatsvinden, zodat het mogelijk is nog in deze raadsperiode ervaring met het burgerinitiatief op te doen. De raad en het college kunnen het initiatiefvoorstel op korte termijn tegemoet zien. Wij verheugen ons nu al op het debat erover.
21 oktober 2005
Irma Schrijver
Tiny Zandbergen.